“sahibindex Konut Piyasası Görünümü” raporunun dokuzuncusu yayınlandı. sahibinden.com ve Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM)’ın hazırladığı rapora göre, İstanbul’da geçen aylara göre ciddi kira artışlarına ek olarak yazlık konutlarda değer artışları gözlemlendi.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden.com’un ilan verileriyle hazırlanan “sahibindex Konut Piyasası Görünümü” raporunun dokuzuncusu İstanbul’da kira fiyatlarında ciddi oranda artışa işaret ediyor. Yazlık konutlarda devam eden talep artışının konutların değerlerini yükselttiği gözlendi. sahibinden.com’un emlak kategorisindeki veri havuzu analiz edilerek elde edilen istatistiki veriler üzerinden, BETAM uzmanlarının yorumlarını içeren rapor; gayrimenkul alıcı ve satıcılarıyla emlak profesyonellerine yol göstermek amacıyla hazırlanıyor ve platform üzerinden her ay kullanıcılarla paylaşılıyor.
Ağustos ayında Türkiye genelinde satış fiyatlarındaki artış yüzde 40’a yaklaştı
2021 Ağustos’ta yıllık cari fiyat (ilan fiyatı) artış hızının geçen ayki tempo kaybından sonra tekrar yükseldiği görüldü. Temmuz’da yüzde 37,9 olan ilan fiyatındaki yıllık artış oranı Ağustos’ta yüzde 38,9 oldu. Böylece, geçen yılın aynı döneminde 3.155TL olan Türkiye geneli ortalama satılık konut ilan m2 fiyatı Ağustos’ta 4.382 TL’ye ulaştı.
Tablo 1: En Yüksek ve En Düşük Yıllık Satılık İlan Fiyatı Değişimlerinin Yaşandığı İller- 2021 Ağustos
| İller | Ağustos 2020 m2 Fiyatı | Ağustos 2021 m2 Fiyatı | Satılık Fiyat Değişimi (%) |
| Türkiye Ortalaması | 3155 | 4382 | 38.9 |
| Aydın | 3407 | 5750 | 68.7 |
| Muğla | 6455 | 10357 | 60.5 |
| Şanlıurfa | 1629 | 2500 | 53.5 |
| Balıkesir | 3090 | 4611 | 49.2 |
| Mersin | 2172 | 3192 | 47.0 |
| Malatya | 1931 | 2525 | 30.8 |
| Manisa | 2481 | 3233 | 30.3 |
| Kayseri | 1944 | 2516 | 29.4 |
| Van | 2031 | 2600 | 28.0 |
| Kocaeli | 2449 | 3125 | 27.6 |
Kaynak: sahibindex, Betam
İstanbul’daki konut talebinde güçlü artış
Üç büyük ilde hem satılık ilan sayısının (satılık konut arzı) hem de satılan konut sayısının (satılık konut talebi) bir önceki aya göre yükseldiği görüldü. Bu illerde konut arzı yaklaşık aynı oranda artsa da İstanbul’daki konut talebinde görülen artış diğer illere göre daha belirgin oldu. Satılık ilan sayısı İstanbul’da yüzde 3,8 (208 binden 216 bine), Ankara’da yüzde 3,8 (74 binden 77 bine), İzmir’de ise yüzde 3,5 oranında arttı (63 binden 65 bine). Öte yandan satılan konut sayısı bir önceki aya göre İstanbul’da yüzde 28,9 (10 binden 13 bine), Ankara’da yüzde 22,6 (3.678’den 4.509’a), İzmir’de yüzde 23,1 (2.617’den 3.223’e) oranında yükseldi.
Lüks konutlar 2017 Eylül’den sonra en yüksek değerine ulaşarak reel değer kayıplarını telafi ettiler
Lüks konut fiyatları Ağustos’ta da yükseliş temposunu koruyarak TÜFE’yle arasındaki farkı açmaya devam etti. Fiyat gelişmeleri incelendiğinde bir önceki aya göre lüks konut ilan fiyatlarında yüzde 3,8, TÜFE’de ise yüzde 1,1 artış görüldü. Bu verilerle enflasyondan arındırılmış lüks konut fiyatları yeni bir rekor kırarak 2017 Eylül’den sonraki en yüksek değerine ulaştı ve yüzde 13,4 arttı. Geçen yılın aynı ayına göre cari fiyat gelişmelerine bakıldığında lüks konut fiyatlarındaki artış hızının bir miktar yavaşladığı, ucuz konutlardaki fiyat artış hızının ise biraz yükseldiği görüldü. Ağustos’ta cari satış fiyatlarındaki yıllık artış oranı lüks konutlarda yüzde 49,1, ucuz konutlarda ise yüzde 29,7 oldu. Böylece, ortalama satılık m2 cari fiyatı lüks konutlarda 13.491 TL olurken ucuz konutlarda 2.306 TL oldu.
Yazlık konut ağırlıklı ilçelerde fiyatlar yükseldi, Datça’da fiyatlar Türkiye ortalamasının 2,5 katına çıktı
Bu ilçelerdeki yıllık fiyat artış oranlarının en düşüğü yüzde 63,1 olup (İzmir, Dikili) en yükseği ise yüzde 105,2 oldu. (Muğla, Datça). Fiyat artışı Datça’da Türkiye ortalamasının 2,5 katıydı. Dikili’deki artış Türkiye ortalamasının 1,5 katından fazla gerçekleşti. Bu 26 ilçenin 20’si (yüzde 77) yazlık konutların çok yüksek yoğunluğa sahip oldukları ilçeler. Bu grubun dışında kalan 6 ilçe sırasıyla Samsun 19 Mayıs, Diyarbakır Sur, Gaziantep Oğuzeli, İstanbul’un Şile ve Kadıköy ile İzmir’in Bayındır ilçesi oldu.
İstanbul’da kira artışı devam ediyor
Ağustos’ta kiralık ilan m2 fiyatı yıllık artış oranı üç büyük ilde de yükseldi. Yıllık kira artış oranı geçen aya göre İstanbul’da 8,4 yüzde puan, Ankara’da 1,8 yüzde puan ve İzmir’de 6,8 yüzde puan arttı. Yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 50,7, Ankara’da yüzde 31,8 ve İzmir’de yüzde 30,9’a ulaştı. Böylece 2020 Ağustos’ta İstanbul’da 21,1 TL, Ankara’da 11,7 TL ve İzmir’de 16,7 TL olan ortalama kiralık konut ilan m2 fiyatları, bu illerde sırasıyla 31,8 TL’ye, 15,4 TL’ye ve 21,8 TL’ye yükseldi.
Kiralık konut talebinde yüksek artış
Kiralanan konut sayısının toplam kiralık ilan sayısına oranındaki aylık değişimler incelendiğinde kiralık ilan sayısının sınırlı bir yükseliş gösterdiği, kiralanan konut sayısının ise belirgin bir artış sergilediği görüldü. Önceki aya göre, kiralık ilan sayısı (kiralık konut arzı) yüzde 0,6 (194 binden 195 bine), kiralanan konut sayısı (kiralık konut talebi) ise yüzde 24,7 (43 binden 54 bine) oranında arttı. Bu göstergeler kıyaslandığında canlılık endeksindeki yükselişin esas olarak kiralık konut talebindeki artıştan kaynaklandığı görüldü.
Tablo 2: Yıllık Kira Artışlarının En Yüksek ve En Düşük Olduğu İller – 2021 Ağustos
| İller | Ağustos 2020 m2 Fiyatı | Ağustos 2021 m2 Fiyatı | Yıllık Cari Kira Artışları (%) |
| Türkiye Ortalaması | 15.5 | 20.9 | 34.6 |
| Mersin | 11.0 | 18.0 | 63.6 |
| Diyarbakır | 9.2 | 14.2 | 54.5 |
| Kayseri | 6.7 | 10.3 | 54.3 |
| İstanbul | 21.1 | 31.8 | 50.7 |
| Tekirdağ | 10.0 | 15.0 | 50.0 |
| Aydın | 13.6 | 16.7 | 22.2 |
| Mardin | 7.6 | 9.3 | 21.4 |
| Ordu | 9.0 | 10.8 | 21.0 |
| Eskişehir | 12.7 | 14.6 | 14.3 |
| Van | 11.7 | 12.9 | 10.5 |